Czym jest onsen?

To że Japonia jest krajem nawiedzanym przez wyjątkowo dużą ilość trzęsień ziemi jest chyba powszechnie wiadomym faktem. Większość powierzchni kraju zajmują góry, wśród których można również znaleźć i wulkany takie jak Sakurajima czy góra Aso. Na szczęście, aktywność tektoniczna tego kraju ma również swoje dobre strony w postaci licznych źródeł termalnych. Onsen - tak nazywają się gorące źródła po japońsku, to integralna część Japońskiej kultury.

Czy wiecie że najstarsze gorące źródła w Japonii mają ponad tysiącletnią tradycję? W przypadku źródeł uważanych za najstarsze: Dogo-onsen, dokładna data nie jest znana, jednak pierwsza pisemna wzmianka na temat tego miejsca pojawia się już w 759 roku. Dogo-onsen jest również wspomniany w legendzie na temat żyjącego wiek wcześniej księcia Shotoku. Jeszcze ciekawszym miejscem jest Nishiyama Onsen Keiunkan. Są to źródła oraz tradycyjny Japoński zajazd - ryokan - który działa nieprzerwanie od 705 roku n. e. Jednak to że działa tak długo wcale nie jest najważniejsze. Ten ryokan, w ciągu całej swojej historii był zarządzany przez jedną i tą samą rodzinę! 52 pokolenia, nieprzerwanie opiekują się tym miejscem! Fakt ten dość dobrze ukazuje jak mocno zakorzenione w kulturze Japonii są kąpiele w gorących źródłach. Od wieków uważane są za zarówno miejsce relaksu jak i sposób na poprawę zdrowia. W praktycznie każdym onsenie można znaleźć wykaz zalet zdrowotnych poszczególnych źródeł. W zależności od miejsca, możemy znaleźć źródła pomagające na problemy z cerą, reumatyzm, zmęczenie, depresję, krążenie itd... Oczywiście zdarzają się czasami przeciwwskazania. Tak naprawdę na temat większości właściwości zdrowotnych nie mam jak się wypowiedzieć, jednak co mogę potwierdzić, to że kąpiel w onsenie skutecznie pomaga na zmęczenie i ból mięśni.

Ważne jest również to iż onseny mogą być naturalne lub sztuczne. Różnica polega na tym, że naturalne źródło dostarcza bezpośrednio ciepłą wodę do kąpieli (można dodać że typ źródła rozróżnia się ze względu na minerały w niej zawarte - źródło siarkowe, żelazowe, sodowo-chlorowe, naturalnie gazowane...). W przypadku sztucznego źródła - woda jest podgrzewana, oraz zazwyczaj nie posiada minerałów.

Kiedy pierwszy raz planowałem pobyt w Japonii było to zarówno jeden z celów podróży, jak i coś czego nieco się obawiałem. Jak wspominałem wcześniej (w tym poście) aby wejść do wody należy się całkowicie rozebrać. To nie jest jedyna zasada! Aby móc się wykąpać w onsenie w sposób prawidłowy należy przestrzegać następujących zasad:

1. Tatuaże są zabronione! Ze względów historycznych, nie wpuszcza się osób z widocznymi tatuażami. Nie znaczy to że taka osoba nie może wejść do łaźni. Po prostu czasami należy tatuaż zakryć plastrem (o ile to możliwe). Istnieje również niewielka liczba onsenów gdzie tatuaże są dozwolone. Jest również inne, rozwiązanie - w niektórych miejscach możemy wynająć prywatną kąpiel. W takim przypadku, tatuaże nie będą miały znaczenia.

2. W przebieralni należy się całkowicie rozebrać. Ubrania oraz duży ręcznik zazwyczaj zostawiamy w szafkach zamykanych na kluczyk. W niektórych przypadkach, musimy zabrać ze sobą pod prysznic środki czystości, jednak w zdecydowanej większości onsenów, wszystko jest na miejscu. Przed pójściem do kąpieli warto się zapoznać z informacjami na temat danego onsenu, aby niepotrzebnie nie brać ze sobą rzeczy!

3. Przed skorzystaniem z kąpieli należy się dokładnie umyć. Prysznic przed kąpielom może brzmi myląco, jednak ma sporo sensu. Jeśli byśmy weszli brudni do wody, wtedy oczywiście zanieczyścilibyśmy cały basen. Było by to przejawem braku troski o innych, oraz wymagało by wymiany całej wody w basenie. Myjąc się przed wejściem do onsenu, sprawiamy że inni poczują się bardziej komfortowo w naszym towarzystwie.

4. Jeśli użyłeś taboretu podczas mycia się - obmyj go wodą, aby był czysty i gotowy dla osoby która skorzysta po tobie.

5. Nie należy się całkowicie zanurzać - włosy nie mogą dotknąć wody! W przypadku długich włosów należy je upiąć. Po raz kolejny jest to podyktowane dbałością o czystość wody - w końcu nikt nie chciałby się kąpać w miejscu w którym pływa pełno czyichś włosów.

6. Ręcznik również nie powinien dotknąć wody! Zasada ma wyjaśnienie tak jak powyższe. Duży ręcznik zazwyczaj zostawia się przy szafkach w przebieralni, natomiast mały często bierze się ze sobą. Jeśli nie wiemy co z nim zrobić, możemy go położyć gdzieś obok, lub - co jest często spotykane - złożyć go w kostkę i trzymać na głowie.

7. Nie należy chlapać, pluskać się, czy też robić hałasu. Jest to związane z tym że onseny są jednocześnie miejscem publicznym, jak i miejscem odpoczynku. Tak więc powinniśmy mieć na uwadze to, że inne osoby mogą pragnąć ciszy i spokoju.
   

W wielu przypadkach, doradza się aby po kąpieli odpocząć chwilę. W tym celu, w wielu takich miejscach są przygotowane siedziska oraz leżanki, czasami zdarzają się pokoje w których można skorzystać z masażu albo chociaż z krzesła masującego. Relaks po relaksie? Brzmi i jest to wspaniałe. Oczywiście wypoczywając nadal należy pamiętać o zachowaniu ciszy aby nie psuć odpoczynku innym gościom.

Z tym co Japończycy robią po kąpieli wiąże się ciekawostka w postaci... mleka. W znacznej większości onsenów, przy wyjściu znajdują się automaty z napojami, w tym - z mlekiem. W przeciwieństwie do wcześniej wspomnianych zasad, jest to rzecz stosunkowo nowa - bo pojawiła się w okresie lat 1950 - 1970, kiedy jeszcze nie wszystkie domostwa posiadały lodówki - natomiast praktycznie każdy onsen lub publiczna łaźnia już nimi dysponowały. Był to świetny moment aby zwiększyć sprzedaż mleka, co jak widać się udało, i weszło już w tradycję kąpieli termalnych...

Może się wydawać że jak na miejsce odpoczynku, zasad jest wiele, jednak powinniśmy mieć na uwadze że tak naprawdę, jako osoby z poza Japonii, jesteśmy w tym miejscu gośćmi i należy uszanować japońską kulturę. Jeśli będziecie w przyszłości odwiedzać Japonię - zachęcam do skorzystania z onesnu! Jeśli oczywiście miało by to być przeżycie zbyt traumatyczne - polecam pojechać do takiego w którym będzie można wynająć prywatny pokój. W każdym z przypadków, uważam że jest to świetna sprawa.